EYT düzenlemesiyle ilgili yaşanan son dakika gelişmeleri vatandaşlar tarafından yakından takip ediliyor. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili yasa Resmi Gazete’de yayımlanarak kabul edildi. Kanun teklifinin kabul edilmesinin ardından gözler EYT maaşlarına çevrilmiş durumda. Milyonlarca EYT’li, ‘EYT emekli maaşları ne kadar olacak? EYT’lilerin emekli aylıklarına zam geldi mi?’ sorularını araştırıyor. Beklenen haber ise sonunda geldi. EYT’li emeklilere Milli Gelir zammı geliyor. Ünlü sosyal güvenlik uzamanı canlı yayında duyurdu.
2 milyon 250 bin kişiyi kapsayan Emeklilikte Yaşa Takılanlar ile ilgili kanun teklifi TBMM’den geçerek Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanun teklifine göre, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayan veya borçlanma yoluyla sigorta başlangıç tarihini öne çekenler, yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirerek emekli olabilecekler SSK’da 5000 – 5975 arasındaki prim günü ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini; BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’nda ise kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 prim gününü tamamlayanlar, kanunun Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren emeklilik başvurusu yapabilecekler.
Bu süreçte en çok merak edilen konu ise EYT’lilerin emekli aylıklarının ne kadar olacağı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yaptığı açıklamada, Türkiye’nin 2022 yılı gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) büyüme oranını yüzde 5.6 olarak duyurdu. Büyüme oranı, yüzde 5 olan tahminlerin üzerinde gerçekleşti.
Açıklanan veriler ile birlikte EYT emekli aylıklarına ne kadar zam geleceği belli oldu. Milyonlarca EYT’li bayram edecek. 2022 yılı GSYH büyüme oranı, bu yıl ocak ayından sonra emekli olanların aylıklarına da yansıyacak. Aylıklarda, yıllık yüzde 5.6 olarak açıklanan büyüme oranının yüzde 30’u oranında artış olacak. Bu da yüzde 1.68 artış anlamına geliyor.
Uzun süredir merak konusu olan emekli aylıkları vatandaşlar tarafından yakından takip ediliyor. Ocak ayında emekli aylıklarına yüzde 30 zam yapıldı ancak maaş robotunda aralık ayında gördükleri emekli aylığı aynı oranda artmadı. Bu durumun nedeni ise 2022 yılı kazançlarının 1.7886 yerine o tarihte açıklanmış olan 2022 yılı TÜFE artışına paralel 1.6724 katsayısı ile güncellenmesinden kaynaklandı. EYT’lilerin nisan ayında bağlanacak aylıkları ocak ayında gördükleri tutara göre yüzde 1.68 oranında zamlı olacak. Emekli aylıkları yeni hesaplanan tutar üzerinden bağlanacak.
28 Şubat tarihinde Meclis’te görüşülerek kabul edilen Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesinde ilk maaşların hesaba yatacağı zman belli oldu. EYT’liler Mart’ta başvuracak ve ilk maaşlarını ise Nisan’da almış olacak.
Tarkan Zengin, “İşverenlerin vakit kaybetmeden aylık talebinde bulunabilmeleri için çalışanların işten çıkışlarını yapmaları gerekir. İşverenler çıkışlarını bildirdikten sonra çalışanlar bu sefer e-Devlet üzerinden ya da kurumlara giderek o andan itibaren aylık bağlatma talebinde bulunabilirler” dedi.
Maaşlar, emeklilik için başvuru dilekçesi verildikten sonraki ay başından itibaren ödenmeye başlanacak. Emekliliğe hak kazananların aylıkları kesintisiz ödenecek.
Kıdem tazminatı ödemeleri de yapılacak. Ödemelerin zamanı, çalışanın işverenlerle yaptığı anlaşmaya göre değişecek.
2023 yılında 2.2 milyon vatandaşın yararlanacağı EYT düzenlemesinin bütçeye toplam yükü 194.4 milyar TL olacak. Mart’ta başvuracak vatandaşlar, 5 bin 811 lira ile 12 bin 389 lira aralığında ortalaması 8 bin 733 TL olan emekli aylığını Nisan ayında alabilecek.
8 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı çalışanları kapsayacak. Kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık şartı var. Prim günü ve çalışma süresini dolduran emekli olacak yaş süresi olmayacak.
EYT düzenlemesi zorunlu değil kapsama girseler bile istemiyorlarsa yararlanmayacaklar. Taşerondan kadroya geçenler için emeklilik zorunluluğu bulunmuyor.
Diyelim ki bir kişi EYT kapsamında o kurumda çalışan diğer kişilere göre işveren üzerinde prim yükü fazla oluyor. İşverene prim desteği verilecek ve iş verenin yükü de azalmış olacak. EYT’li çalışan ve diğer çalışan arasında fark olmayacak.
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Zengin : Düzenlemede; yaş sınırı yer almıyor. İlk etapta 2 milyon 250 bin kişi emeklilik hakkı elde edecek. Kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl hizmet şartı geçerli olacak. Prim günü eksiği olanlar, doğum ve askerlik borçlanmasıyla tamamlayabilecek.